STANDARDY OCHRONY DZIECI

WERSJA SKRÓCONA

1. Najważniejsze elementy standardów ochrony dzieci 

✔     Standardy ochrony dzieci to zasady, które mają przyczyniać się do tworzenia bezpiecznego środowiska w taki sposób, by każde dziecko podczas Spotkania Młodych Archidiecezji Lubelskiej (SMAL) mogło się czuć dobrze, było akceptowane i szanowane. Standardy określają również sposób reagowania na krzywdę lub niestosowne zachowanie w parafii lub poza nią, a także wyznaczają sposób postępowania z osobą krzywdzoną i sprawcą. 

✔     Każda osoba podczas trwania SMAL jest odpowiedzialna za tworzenie bezpiecznego środowiska: księża, siostry zakonne, pracownicy, animatorzy, rodzice, dzieci i młodzież. Wszyscy razem starają się współpracować w trosce o dobro wspólne. 

✔     Wyznaczona jest osoba, która ma szczególną odpowiedzialność w zakresie ochrony dzieci i młodzieży przed krzywdzeniem: 

• osoba zaufania: Paulina Wawszczak
• kontakt: osobazaufana@cdmlublin.pl

✔     Wszystkie działania powinny być podejmowane w trosce o dzieci i młodzież, zapewniać im poczucie bezpieczeństwa oraz wspomagać ich rozwój.

✔     Podczas trwania SMAL organizowane są różne inicjatywy edukacyjne skierowane do organizatorów, animatorów, wolontariuszy, młodzieży i dzieci. Szkolenia i warsztaty dotyczą sposobów tworzenia bezpiecznego środowiska, ochrony przed krzywdzeniem i przeciwdziałania różnym formom przemocy.

✔     Niedopuszczalne jest stosowanie jakiejkolwiek formy przemocy (fizycznej, psychicznej czy seksualnej) przez osoby tworzące SMAL. 

✔     Każdy sygnał świadczący o tym, że dziecko może doświadczać przemocy ze strony osoby dorosłej lub innego dziecka podczas SMAL lub poza nim, jest zawsze bardzo poważnie traktowany przez organizatorów SMAL. Każda sytuacja jest odpowiednio badana, a podejmowane działania mają na celu jak najszybsze przerwanie krzywdzenia i udzielenie wsparcia osobie, która go doświadcza. Organizatorzy SMAL podejmują działania według zasad określonych w pełnej wersji standardów ochrony dzieci. 

✔     Kiedy dzieje się coś niepokojącego, szczególnie wtedy, gdy dzieci i młodzież są krzywdzeni przez innych lub są świadkami krzywdy innej osoby, niezwłocznie powinni o sytuacji poinformować organizatorów/animatorów/osobę zaufania.

✔     Szczególnie ważną częścią standardów są zasady bezpiecznych relacji między dorosłymi a dziećmi oraz między dziećmi. Mają one służyć tworzeniu bezpiecznego i przyjaznego środowiska SMAL. Organizatorzy/animatorzy/wolontariusze będą zawsze reagować na przekraczanie i nierespektowanie przyjętych zasad.

✔     Podstawową zasadą jest równe traktowanie wszystkich dzieci. Godność każdej osoby jest podczas trwania SMAL szanowana. Jednocześnie uwzględnia się wyjątkowość i indywidualność każdej osoby, co wymaga dostosowania metod i podejścia uwzględniającego jego potrzeby i sytuację życiową. 

✔     Organizatorzy/animatorzy/wolontariusze SMAL powinni reagować na niewłaściwe zachowania dziecka wobec samego siebie, rówieśników lub dorosłych, upominając go i stosując przyjęte w parafii środki dyscyplinujące. Jest to przejaw troski osób dorosłych o bezpieczeństwo i prawidłowy rozwój dzieci. 

✔     Troska o bezpieczeństwo i dobre relacje dotyczy również Internetu i komunikacji drogą elektroniczną. Organizatorzy/animatorzy/wolontariusze SMAL reagują na niebezpieczne, szkodliwe i krzywdzące sytuacje dziejące się w przestrzeni internetowej. Dziecko zawsze może poprosić o pomoc, gdy on sam lub ktoś inny doświadcza krzywdzenia w sieci. 

✔     Organizatorzy/animatorzy/wolontariusze SMAL dbają o ochronę wizerunku dzieci i młodzieży. Rodzice decydują, czy wyrażają zgodę na publikację zdjęć i filmów prezentujących wizerunek ich dzieci. Podczas różnych wydarzeń związanych z funkcjonowaniem SMAL są robione zdjęcia i nagrywane filmy, które mogą później być wykorzystane w mediach społecznościowych. Mogą być na nich obecni tylko ci, których rodzice wyrazili na to zgodę. Każde dziecko w momencie wykonywania zdjęć lub nagrań ma prawo powiedzieć, że nie chce, by jego wizerunek w materiałach z tego konkretnego wydarzenia był publikowany. Tworzący SMAL szanują decyzję dziecka. Powyższa zasada nie dotyczy sytuacji, kiedy wizerunek osoby stanowi jedynie szczegół całości, takiej jak zgromadzenie, krajobraz lub impreza publiczna. 

✔     Dzieci i młodzież powinny szanować prawo do prywatności rówieśników oraz dorosłych, dlatego nie mogą publikować w przestrzeni internetowej i w swoich mediach społecznościowych wizerunku innych osób bez jej wiedzy i zgody.

2. Zasady bezpiecznych relacji pracowników parafii z dziećmi 

W standardach ochrony dzieci znajduje się szczegółowy kodeks zachowań, który powinien być respektowany przez wszystkich organizatorów/animatorów/wolontariuszy SMAL. Poniżej zamieszczamy streszczenie najważniejszych zasad obowiązujących osoby dorosłe tworzące SMAL: 

✔     Organizatorzy, animatorzy, wolontariusze SMAL podejmują działania dla dobra dzieci i w ich najlepszym interesie. 

✔     Każde dziecko jest traktowane z szacunkiem, uwzględnia się jego godność, prawo do prywatności, a także indywidualne potrzeby, zdolności i sytuację życiową.

✔     Indywidualne podejście nie może oznaczać niesprawiedliwego faworyzowania wybranego dziecka.

✔     Organizatorzy, animatorzy, wolontariusze SMAL dbają o tworzenie odpowiednich relacji z dziećmi, właściwych dla osób dorosłych, opartych na szacunku, zaufaniu i respektowaniu odpowiednich granic w komunikacji i kontakcie fizycznym. 

✔     Niedopuszczalne jest stosowanie przemocy w jakiejkolwiek formie.

✔     Niedopuszczalne jest nawiązywanie z dziećmi i młodzieżą jakichkolwiek relacji o charakterze seksualnym czy romantycznym.

✔     Niedopuszczalne jest utrwalanie wizerunku dzieci dla celów prywatnych.

✔     Każdy kontakt z dziećmi jest jawny i wynika z realizacji zadań i działań prowadzonych na rzecz SMAL. Organizatorzy, animatorzy, wolontariusze SMAL nie mogą utrzymywać relacji prywatnych z dziećmi (poza sytuacjami, gdy kontakty poza parafią wynikają z innych przyczyn – np. pracownik jest członkiem rodziny bądź znajomym rodziny dziecka).

W sytuacji, gdy dorośli nie stosują się do przyjętych zasad, świadek takiego zachowania może zgłosić sprawę do osoby przyjmującej zgłoszenia, innego organizatora SMAL, którego darzy zaufaniem, lub bezpośrednio dyrektora SMAL. 

3. Zasady bezpiecznych relacji między dziećmi 

• Równe traktowanie i szacunek dla każdej osoby
• Traktuj innych tak, jak chcesz, aby inni traktowali Ciebie.
• Pamiętaj, że każda osoba jest kimś wyjątkowym i szczególnie obdarowanym przez Boga. Należą się jej szacunek i troska o jej dobro.
• Bądź tolerancyjny – szanuj odmienny wygląd, przekonania, poglądy i cechy koleżanek/kolegów.
• Pamiętaj, że przez różnorodność wzajemnie się ubogacamy.
• Masz prawo do zabawy i relacji z każdym dzieckiem, ale pamiętaj, że nie zawsze inne dziecko ma chęć do kontaktu z Tobą w danym momencie. Uszanuj to.
• Zachowaj otwartość i bądź wrażliwy na wszystkie osoby, nawet jeśli nie należą do grona Twoich najbliższych przyjaciół. Nie wykluczaj ich ze wspólnych działań, rozmów i szkolnych aktywności. 

• Zasady komunikacji między dziećmi 

• Zachowuj życzliwość i szacunek wobec koleżanek/kolegów.
• Pamiętaj, że każdy ma prawo do wyrażania swojego zdania, myśli i przekonań, o ile nie naruszają one dobra innych osób.
• Słuchaj innych, gdy mówią. Nie przerywaj innym, gdy się wypowiadają.
• Zachowuj kulturę słowa w każdej sytuacji.
• Stosuj formy grzecznościowe.
• Pytaj o zgodę na kontakt fizyczny (przytulenie, pogłaskanie). 

• Szacunek dla cudzej własności, prywatności i przestrzeni

• Szanuj rzeczy osobiste i mienie innych osób.
• Zapytaj, jeśli chcesz pożyczyć od kogoś jakąś rzecz.
• Nie przeglądaj prywatnych rzeczy innych osób bez ich zgody. Każdy ma prawo do prywatności.
• Nie rób zdjęć, nie nagrywaj ani nie rozpowszechniaj wizerunku kolegów/koleża­nek i innych osób bez ich wyraźnej zgody.
• Pamiętaj, że każdy ma prawo do przestrzeni osobistej. Jeśli inna osoba potrzebuje chwili samotności, uszanuj to. Naruszanie tej przestrzeni może rodzić konflikty.

• Zakaz stosowania przemocy w jakiejkolwiek formie 

• Nie stwarzaj sytuacji, w których ktoś czułby się celowo pomijany, izolowany.
• Nie stosuj przemocy fizycznej. Szturchanie, popychanie, kopanie czy siłowe przy­trzymywanie kolegi/koleżanki naruszają jego/jej integralność fizyczną.
• Szanuj przestrzeń intymną kolegów/koleżanek. Nigdy nie dotykaj ich w sposób, który może być uznany za nieprzyzwoity lub niestosowny.
• Nie wyśmiewaj, nie obgaduj, nie ośmieszaj, nie zawstydzaj, nie upokarzaj, nie lek­ceważ i nie obrażaj kolegów/koleżanek.
• Nie wypowiadaj się w sposób obraźliwy o rodzicach kolegów/koleżanek.
• Nie zwracaj się w sposób wulgarny do innych.
• Pamiętaj, że żarty są wtedy żartami, kiedy nikt z ich powodu nie cierpi. Jeśli tak jest, natychmiast zakończ taką zabawę słowną.
• Nie narażaj siebie i innych uczniów na sytuacje zagrażające życiu i zdrowiu fizycz­nemu czy psychicznemu.
• Nie wyrażaj negatywnych, prześmiewczych komentarzy na temat zachowania, pracy, wyglądu kolegów/koleżanek.
• Nie zabieraj rzeczy należących do innych bez ich zgody. 

• Szacunek w kontaktach internetowych i zakaz cyberprzemocy 

• Szanuj innych i traktuj ich tak, jak chcesz, by traktowali Ciebie – dotyczy to wszyst­kich typów Twojej aktywności w sieci. Po drugiej stronie ekranu jest drugi człowiek.
• Pamiętaj, że cyberprzemoc często zaczyna się od tzw. „niewinnych żartów”. Nie każdy ma takie samo poczucie humoru. Uważaj na to, co piszesz i co publikujesz, w Internecie nic nie ginie. W świecie wirtualnym łatwo poruszyć lawinę wzajem­nych niechęci, co może doprowadzić do konkretnej formy przemocy.
• Nie udostępniaj kontaktów do innych osób (telefonicznych, mailowych) bez ich zgody.
• Dbaj o swój oraz innych wizerunek w sieci – nie publikuj wrażliwych danych, po­wierzonych ci informacji oraz zdjęć i filmów ośmieszających innych. Szanuj ich prywatność.
• Chroń intymność swoją i innych. Nie wysyłaj i nie udostępniaj zdjęć lub filmów, które by ją naruszały.
• Sprzeciwiaj się hejtowi, sam nie publikuj obrażających i agresywnych komentarzy oraz reaguj, gdy zauważysz, że ktoś jest poniżany w Internecie. Nie przesyłaj dalej ośmieszających wiadomości. Zgłoś takie działania odpowiednim osobom.
• Nie prowokuj innych do niepotrzebnych, nieuzasadnionych kłótni. Trolling, świa­dome poniżanie, nękanie i zaczepki są zachowaniami niedopuszczalnymi.
• Nie wykluczaj swoich rówieśników z grup w mediach społecznościowych z powodu swoich prywatnych niechęci.
• Nie podszywaj się w Internecie pod inne osoby. Takie zachowanie w cyberprze­strzeni jest kradzieżą tożsamości. To jest przestępstwo.
• Jeżeli zauważysz, że ktoś nie wylogował się ze swojego konta, nie wykorzystuj tej sytuacji do działań, które przyniosłyby mu szkodę, ale życzliwie poinformuj go o jego nieuwadze.
• Pamiętaj, że groźby, pomówienia, nawoływanie do nienawiści, prześladowanie, ośmieszanie w cyberprzestrzeni także są karalne. Twoje działania w sieci nie są anonimowe. 

• Sposoby pokojowego rozwiązywania konfliktów 

• Wycisz się, uspokój, zatrzymaj niepotrzebną kłótnię, zanim stracisz nad sobą kon­trolę. Zastanów się, co chcesz osiągnąć. Jeśli to możliwe, podejmij spokojną rozmo­wę z drugą stroną.
• Umów się na rozmowę w bardziej stosownych warunkach, w ten sposób zyskasz czas na konstruktywny dialog.
• Powiedz, co według Ciebie jest problemem, co przyczyną nieporozumienia, czego oczekujesz.
• Słuchaj drugiej osoby. Dopytaj o jej odczucia i oczekiwania. Podsumuj to, co usły­szałaś/usłyszałeś dla upewnienia się, czy dobrze zrozumiałeś/zrozumiałaś jej komunikat.
• Upewnij się, że Twój rozmówca powiedział wszystko odnośnie do swoich odczuć.
• Wspólnie wymyślcie rozwiązanie satysfakcjonujące obie strony.
• Jeśli nie uda się Wam dojść do porozumienia, poproś o pomoc osobę dorosłą, ak­tualnego opiekuna grupy. Porozmawiaj o tym z Twoimi rodzicami. Nie rozwiązuj konfliktu samodzielnie.
• Nie bądź obojętny, gdy komuś dzieje się krzywda. Zawsze poinformuj o tym osobę dorosłą.

4. Osoby i miejsca, gdzie można uzyskać pomoc 

✔     W sytuacji gdy:

- doświadczasz przemocy ze strony osoby dorosłej lub innego dziecka podczas SMAL, w parafii lub poza nią,
- jesteś świadkiem krzywdzenia innej osoby,
- dzieje się coś niepokojącego,
- przeżywasz trudne chwile
nie zostawaj z tym sam/sama. Możesz znaleźć wsparcie. Blisko Ciebie są osoby, które będą umiały Ci pomóc. 

✔     Osoby, do których zawsze możesz się zwrócić o pomoc: 

- osoba przyjmująca zgłoszenia o krzywdzeniu / osoba zaufania; 
- ksiądz/siostra zakonna;
- animator/wolontariusz;
- każdy tworzący SMAL, którego darzysz zaufaniem.
 

✔     Możesz też szukać wsparcia poza SMAL. Warto znać telefony zaufania i miejsca, w których możesz uzyskać fachową pomoc: 

800-12-12-12 – całodobowy Dziecięcy Telefon Zaufania Rzecznika Praw Dziecka;
116-111 – całodobowy telefon zaufania dla dzieci i młodzieży prowadzony przez Fundację Dajemy Dzieciom Siłę;
112 – numer alarmowy w sytuacji zagrożenia życia lub zdrowia.